Beyin sarsıntısının belirtileri nelerdir?

  Yaralanma dışarıdan bakıldığında o kadar önemli görünmeyebileceğinden, beyin sarsıntısının semptomlarını bilmek önemlidir. Birçok farklı olası semptom vardır, bunlar arasında şunlar bulunur:

-bayılma (bu daha ciddi bir beyin hasarının işareti olabilir)
-baş ağrısı
-baş dönmesi
-görme değişiklikleri
-ışıktan veya gürültüden rahatsız olma hissi
-kafa karışıklığı veya yönünü kaybetmişlik hissi
-hafıza sorunları (yaralanmanın ayrıntılarını hatırlamada zorluk gibi) veya konsantre olmada zorluk
-denge veya koordinasyon sorunları
-ruh hali değişimleri.

  Bunlardan bazıları başkaları tarafından görülebilir ve bazıları da beyin sarsıntısı geçiren kişi tarafından hissedilir. Bu yüzden belirtileri bilmek ve yaralanmış bir çocuğa tüm doğru soruları sormak önemlidir.

  Bazen semptomlar hemen belirgin olmayabilir, ancak yaralanmadan sonraki günlerde ortaya çıkabilir. 

Beynin daha fazla zarar görmesi nasıl önlenebilir?

   Olası bir beyin sarsıntısını erken fark etmenin önemli olmasının başlıca nedeni, beyin sarsıntısı geçirdikten sonra yapabileceğiniz en kötü şeyin bir tane daha geçirmek olmasıdır. Beyin, beyin sarsıntısı geçirdikten sonra savunmasızdır; tekrar yaralanırsa, semptomlar daha uzun süreli olabilir veya kronik travmatik ensefalopati vakalarında olduğu gibi kalıcı bile olabilir; bu durum futbolcularda ve tekrarlayan kafa yaralanmaları geçiren diğer kişilerde görülmüştür.

  Bir çocuğun oyun sırasında beyin sarsıntısı geçirme ihtimali varsa, oynamayı bırakmalı ve tıbbi yardım almalıdır. Olası bir beyin sarsıntısı konusunda endişe duyulduğu her an tıbbi yardım almak önemlidir, hem daha ciddi bir beyin hasarı olmadığından emin olmak hem de semptomların iyi bir değerlendirmesini yapmak, böylece zaman içinde izlenebilmeleri için. Doktorlar tarafından kullanılan ve beyin sarsıntısından sonraki günlerde ve haftalarda çocuğun nasıl iyileştiğini görmek için tekrar kullanılabilen bazı tarama anketleri vardır.

Çocukların beyin sarsıntısı sonrası iyileşmesine ne yardımcı olur?

  Uzmanlar beyin sarsıntısından sonra beyni nasıl koruyacaklarını anlamakta zorlandılar. Uzun bir süre boyunca tavsiye dinlenmek ve çok az şey yapmaktı. Bu, hiçbir egzersiz yapmamak, okula gitmemek, hatta kitap okumamak veya televizyon izlememek anlamına geliyordu. Semptomlar iyileştikçe, kısıtlamalar kademeli olarak kaldırıldı.

  Ancak zamanla, araştırmalar bu kadar dinlenmenin gerekli olmadığını ve ters etki yarattığını gösterdi. Çocukları günlük hayatlarına ve aktif olmaya geri döndürmenin güvenli olduğu ve daha hızlı iyileşmeye yol açtığı ortaya çıktı. Uzmanlar hala dinlenmeyi ve ardından kademeli olarak aktivitelere geri dönmeyi öneriyor , ancak yönergeler artık eskisi kadar katı değil.

  Önemli bir not: Bir tıp uzmanı, çocuğun nasıl olduğuna bağlı olarak dinlenmeden hafif aktiviteye ve ardından kademeli olarak oradan orta ve ardından düzenli aktivitelere geçme kararlarını yönlendirmelidir. Bu adım adım süreç, çocuğun ihtiyaçlarına bağlı olarak günler, haftalar veya daha uzun sürebilir. Ebeveynler ve okullar, bir çocuğun veya gencin okula ve aktivitelere ve spora dönüşünde ona destek olabilir .

  Bazı çocuklar normal aktivitelerine hızla dönebilir. Ancak diğerleri için haftalar hatta aylar sürebilir. Okullar ve spor eğitmenleri iyileşmelerinde çocuklara destek olmak için onlarla birlikte çalışmalıdır. Bazı çocuklarda baş ağrısı, yorgunluk ve diğer semptomlarla birlikte post-konküsif sendromlar gelişir. Bu nadirdir ancak çok sakatlayıcı olabilir.

Ebeveynler beyin sarsıntısını nasıl önleyebilir?

  Beyin sarsıntısını önlemek her zaman mümkün olmayabilir, ancak ebeveynlerin yapabileceği şeyler vardır:

  Çocukların araçta emniyet kemeri ve diğer uygun koruma araçlarını kullandığından emin olun.

  Net güvenlik kurallarınız olsun ve özellikle bisiklete binen, ağaçlara veya oyun alanlarına tırmanan çocuklarınızı denetleyin.

  Beyin sarsıntılarının en az yarısı spor sırasında meydana geldiğinden, takımların ve koçların güvenlik kurallarına uyması önemlidir. Koçlar tehlikeli çarpışmalardan ve diğer yaralanmalardan kaçınmak için teknikler ve beceriler öğretmelidir. Çocuğunuzun koçlarıyla oyuncuları güvende tutmak için neler yaptıkları hakkında konuşun. Kasklar birçok kafa yaralanmasını önleyebilirken, beyin sarsıntılarını önlemez.

Sağlıklı günler dileriz!

Kaynaklar:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38044716/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33187605/
- https://www.health.harvard.edu/blog/concussion-in-children-what-to-know-and-do-202404123032