Kaygı Bozukluğu Nasıl Giderilir?
Kaygı bozuklukları çok boyutlu bir yaklaşımla ele alınmalıdır: Psikoterapi, gerektiğinde ilaç tedavisi, egzersiz, uyku hijyeni, stres yönetimi, dengeli beslenme ve teknolojik destekli yöntemler hasta merkezli strateji sunar. Ciddi semptomlar ve kalıcı etkiler durumunda en kısa sürede sağlık profesyoneline başvurmak gerekir.
Patofizyoloji: Beyin, Metabolizma ve Yaşam Tarzı Etkileşimi
• Nörobiyoloji: Amigdala ve prefrontal korteks dengesizliği; stres yanıtı aktive olur.
• Psiko-nöroimmünite: Kronik stres, kortizol artışı ile bağışıklık sistemini baskılar ve kaygı semptomlarını şiddetlendirir.
• Metabolik/Yapılandırılmış Yaşam Tarzı: Kötü uyku, düzensiz beslenme, hareketsizlik kaygıyı artırabilir.
Kanıtlanmış Tedavi Yöntemleri
A) Psikoterapi
• Bilişsel davranışçı terapi (BDT): Kognitif çarpıtmaları hedef alıp semptomlarda orta büyük ölçüde etki sağlar.
• Maruz bırakma terapisi (Exposure/ERP): Fobiler, panik ve sosyal kaygı bozukluklarında birinci basamak önerilir.
• Mindfulness ve MBSR: Farkındalık temelli stres azaltma, kaygıyı azaltmada orta ölçekte destek sağlar.
B) İlaç Tedavisi --- doktor gözetiminde!
• SSRI/SNRI antidepresanlar: yaygın anksiyete bozukluğu, panik bozukluk gibi durumlarda genellikle ilk seçenektir.
• Diğer ilaçlar: Pregabalin, ketiapin gibi alternatifler doktor gözetiminde kullanılabilir.
C) Yaşam Tarzı Değişiklikleri
• Orta düzey egzersiz: Haftada en az 150 dakika yürüyüş, fitness veya yoga semptomları azaltabilir .
• Uyku hijyeni: Düzenli uyku-kalkış, ekran sınırlaması, kafeinsiz yaşam; hem uyku kalitesini hem kaygıyı iyileştirir .
• Stres yönetimi: Nefes teknikleri, meditatif gevşeme günlük stresi azaltır .
• Beslenme ve kafeinden kaçınma: Akdeniz tarzı diyet; kahve, enerji içeceği ve alkol kısıtlanabilir .
Evde Uygulanabilecek Pratik Yaklaşımlar Var Mı?
Evet! Evde kaygı durumunuzu azaltmak için şunları yapabilirsiniz;
• Derin nefes çalışmaları: 4-4-6 tekniği; 4 saniye nefes alma, 4 saniye nefes tutma, 6 saniye nefes verme döngüsüyle sakinleşme sağlanabilir. Bu egzersiz 5 dakika boyunca ve günde 2/3 kez uygulanabilir.
• Guided imagery: Rahatlatıcı görselleştirmelerle anksiyete düzeyi düşürülebilir .
• Zihinsel günlük: Kaygı üreten düşünceleri yazmak, perspektif kazandırır.
• Teknoloji destekli BDT: Dijital platformlar üzerinden terapiler uygulanabilir.
Ne Zaman Profesyonel Yardım Alınır?
• Semptomlar 6 aydan uzun sürerse, günlük hayatı, sosyal veya iş yaşamını engellerse,
• Panik atak, intihar düşünceleri, felç/kalp semptomları gibi acil durumlarda
Kaynaklar;
1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39595461/
2. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165032722004955
3. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2022/0800/generalized-anxiety-disorder-panic-disorder.html
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10561983/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5310105/
6. https://emedicine.medscape.com/article/286227-guidelines
Sağlığınızı, rahatlığınızı ve zamanınızı önemsiyoruz.
Seçkin tıp uzmanlarından (Tıp doktorları, cerrahlar ve akademisyenler) oluşan komitemiz sağlık durumunuzu görüşüp değerlendirerek size görüş sunarak en doğru tanı ve uygun tedavi için sizi yönlendirir.
