Kulak Çınlaması Neden Olur?
Kulak çınlaması (%10–15 oranında görülen), genellikle işitme sistemine bağlı nedenlerle gelişir. Tanı işitme testi ve fizik muayene ile başlar; gerekirse görüntüleme yöntemleri kullanılır. Tedavi; sebebi düzeltme, işitme cihazı, BDT ve ses terapileriyle yönetilir. Gürültüden korunma, stresin yönetilmesi ve evde uygulamalar semptomları önemli ölçüde hafifletebilir.
Kulak Çınlaması Nedir?
Kulak Çınlaması; tıbbi adıyla tinnitus, dışarıdan bir ses kaynağı olmaksızın bireyin kendi kulağında veya kafasında ses duymasıdır. Ses tipi çınlama, uğultu, tıkırtı gibi değişekenlik gösterebilir. Genel popülasyonda %10–15 oranında görülür ve bu semptomu yaşayan kişilerin yaklaşık %1–2’sinde ciddi yaşam kalitesi etkisi olduğu bildirilmiş olması nedeniyle oldukça önemli bir konudur.
Yaygın Nedenler
A) Kulak ve İşitme Sistemi Kaynaklı
• İşitme kaybı (gürültüye bağlı, yaşa bağlı): En sık görülen neden!
• Akustik travma (yüksek ses nedeniyle)
• Kulak kiri tıkanıklığı, orta kulak iltihabı, Meniere hastalığı gibi durumlar
B) Merkezi ve Nörodavranışsal Mekanizmalar
• Beynin işitsel yollarındaki sinirsel aşırı aktivite veya plastisite sonucu çınlama duyumu
• İleri yaş ve sinir sistemindeki değişimler tinnitus riskini artırabilir.
C) Diğer Nedenler
• Ototoksik ilaçlar (aminoglikozid antibiyotikler, NSAİİ vb.)
• Baş-boyun travmaları, temporomandibular eklem sorunları, bazı nörolojik ve vasküler nedenler (örneğin akustik nöroma, vasküler malformasyonlar, Chiari malformasyonu)
• Pulsatil tinnitus: Nabızla uyumlu ses duyumu; damar kaynaklı olabilir, örneğin arterioskleroz, venöz hum, trombozlar
Tanı Yaklaşımı Nasıldır?
• Hikâye ve işitme testi (audiogram): Kısa, orta ve uzun vadede başlangıç süresi, ses tipi ve işitme kaybı sorgulanır.
• Fizik muayene: Kulak, baş-boyun, TME, nörolojik muayene.
• İleri görüntüleme (BT/MR): Unilateral, pulsatil, odiyolojik anormallik veya nörolojik bulgu varsa önerilir .
Yapılan Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
A) Altta yatan sorunun tedavisi
• Kulak kiri temizliği, orta kulak ve sinüs enfeksiyonlarının tedavisi, Meniere hastalığı gibi hastalıkların tedavisi
• Ototoksik ilacı kesme veya değiştirme önerilir .
• Gürültü kaynaklı işitme kaybı varsa gürültü maruziyeti azaltılmalıdır.
B) Semptomatik Yaklaşımlar
• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), yaşam kalitesini artıran kanıtlanmış en etkili yöntemdir .
• Ses terapileri: Beyaz gürültü cihazları; kullanım kanıtları sınırlı ancak bazı hastaları rahatlatabilir.
• Tinnitus retraining therapy (TRT): Ses terapisi + danışmanlık kombinasyonu.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Evde Yapılabilecekler
• Gürültüden korun: Kulak tıkacı, ses seviyesi sınırlaması.
• Uyku düzeni, stresten kaçınma ve gevşeme egzersizleri tinnitusun algısını azaltabilir .
• Kafein, alkol, tütün, yüksek tuzlu diyet gibi içsel tetikleyicilerden kaçınmak faydalı olabilir .
• Dengeli beslenme (meyve, lif, süt ürünleri, sağlıklı yağ) içerik bazlı belirtileri azaltabilir .
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
• Ani başlayan veya tek taraflı (unilateral) tinnitus
• İşitme kaybı, baş dönmesi, nörolojik belirtiler eşlik ediyorsa
• Pulsatil (nabızla uyumlu) çınlama varsa
• Günlük yaşamı ciddi etkiliyorsa
→ Kulak burun boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmelidir .
Kaynaklar
1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34060792/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25726282/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430809/
4. https://www.uptodate.com/contents/etiology-and-diagnosis-of-tinnitus
5. https://www.uptodate.com/contents/treatment-of-tinnitus
6. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tinnitus/diagnosis-treatment/drc-20350162
7. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2686891/
Sağlığınızı, rahatlığınızı ve zamanınızı önemsiyoruz.
Seçkin tıp uzmanlarından (Tıp doktorları, cerrahlar ve akademisyenler) oluşan komitemiz sağlık durumunuzu görüşüp değerlendirerek size görüş sunarak en doğru tanı ve uygun tedavi için sizi yönlendirir.
