Sağlıklı yiyecekler ve yeme alışkanlıkları biliniyor olmasına rağmen, sağlıklı beslenmenin tek bir yolu yoktur. JAMA Network Open'da yayınlanan bir araştırmaya göre, prediyabetli kişiler için düşük karbonhidratlı bir diyet, yüksek A1C düzeylerini daha sağlıklı bir aralığa hızla geri getirebilir.

  Bu araştırma, düşük karbonhidratlı beslenmenin kan şekeri kontrolüne çeşitli faydalarını ortaya koyarken, Harvard'a bağlı Joslin Diyabet Merkezi'ndeki Yetişkin Diyabet Bölümü tıbbi direktörü Dr. Giulio Romeo, bu yönde bir yaklaşımın günlük yaşamda gerçekçi olup olmadığını merak ediyor. "Açıkça bu çalışma, düşük karbonhidratlı bir diyetin, önceki üç ay boyunca kan şekerinin bir ölçüsü olan A1C seviyelerini düşürmede etkili olduğunu gösteriyor" diyor. "Ancak uzun vadede sürdürülebilir olabilir veya olmayabilir."

  Prediyabet tahminen 96 milyon Amerikalı yetişkini etkiliyor. Bu durum, normal aralıktan daha yüksek kan şekeri seviyeleri ile karakterize olup bu kişiler daha yüksek oranda diyabet geliştirme riski ile karşı karşıyadır.

Çalışmada desteklenen ve yasaklanan yiyecekler

  Bilimsel araştırmalarda altın standart olarak kabul edilen bu randomize klinik çalışma, tedavi edilmemiş prediyabet veya ılımlı diyabeti olan 150 yaşlı yetişkini dahil etti. Hepsi aşırı kiloluydu (ortalama VKİ 35) ve yaklaşık dörtte üçü kadındı. Altı ay boyunca, yarısı rastgele düşük karbonhidratlı bir diyete ve sık diyet danışmanına yönlendirilirken, diğer yarısı normal diyetlerini yemeye devam etti.

  İlk üç ay boyunca, düşük karbonhidratlı katılımcıların karbonhidrat seviyelerini günde 40 gramın altında tutmaları gerekiyordu. Dördüncü ila altıncı aylarda, karbonhidrat limitleri günde 60 gramın altındaydı.

   Araştırmacılar, katılımcıların nişastalı olmayan sebzeler, balık, kümes hayvanları, yağsız et, yumurta, zeytinyağı, avokado, fındık ve tohumlar, yoğurt, düşük karbonhidratlı süt ve az miktarda peynir yiyerek proteinlere ve sağlıklı yağlara yönelmelerini tavsiye etti. Diğer süt ürünlerini, meyveleri, baklagilleri, fasulyeleri ve tahılları sınırlamaları veya bunlardan kaçınmaları tavsiye edildi. Düşük karbonhidratlı katılımcılara çalışma boyunca zeytinyağı, yeşil fasulye, domates, ton balığı, şekersiz tatlandırıcı, fındık ve düşük karbonhidratlı barlar dahil olmak üzere çeşitli yiyecekler verildi.

Çalışma verileri neyi gösteriyor?

  Tüm katılımcılar, denemenin üç ve altı ayında kan testine tabi tutuldu. Her zamanki diyetlerini yiyenlerle karşılaştırıldığında, düşük karbonhidrat yaklaşımını benimseyen katılımcılar, altı aylık süreçte A1C ve açlık kan şekeri seviyelerinde daha fazla iyileşme gösterdi. Ayrıca ortalama 13 kilo verdiler. Mütevazı olmasına rağmen, A1C iyileştirmeleri, önümüzdeki üç yıl içinde diyabet gelişimi için yaklaşık %60 daha düşük bir riski temsil ediyordu.

Daha iyi kan şekeri kontrolünde tek faktör düşük karbonhidrat diyeti midir?

  Hayır! Dr. Romeo, düşük karbonhidratlı katılımcıların kilo kaybının daha iyi kan şekeri kontrolü için ne kadar önemli olduğunu söylemenin imkansız olduğunu söylüyor. Yağ kaybetmek insülin direncini azaltmaya yardımcı olur. "Bu, vücudunuzun yaptığınız insülinin etkisine daha etkili yanıt vereceği anlamına gelir" diyor. Ancak, düşük karbonhidrat yaklaşımının iki doğrudan etkisinin de kan şekerindeki düşüşten sorumlu olabileceğini söylemek mümkün. Vücudunuzu karbonhidrat dışındaki enerji kaynaklarına güvenmeye zorlamak iştahınızı keser. Ayrıca, daha yüksek düzeyde karbonhidrat yediğinizde, pankreasınız daha yüksek miktarda insülin üretmek zorundadır. Daha az karbonhidrat yemek, pankreas üzerindeki yükü azaltır ve kilo kaybından bağımsız olarak insülin direncini düşürür.

  Düşük karbonhidratlı katılımcılara verilen yoğun diyet danışmanlığı ve günlük diyetlerin kendi kendine bildirimi dahil olmak üzere diğer çalışma sınırlamaları da bulguları çarpıtmış olabilir. Dr. Romeo ayrıca çalışmanın büyük veya uzun vadeli olmadığına, bulgularını güçlendirecek iki özelliğin olduğuna dikkat çekti. "Bu düşük karbonhidratlı diyetin ne kadar sürdürülebilir olduğunu ele almıyor, bu nedenle 12 aylık veya 18 aylık bir çalışma memnuniyetle karşılanacaktır" diyor. "Ama bence bu yönde çok iyi bir adım."

Karbonhidratlara makul bir yaklaşım bir fark yaratabilir mi?

  Dr. Romeo, bazı karbonhidratları kesmenin bile kan şekeri ve kilo kontrolünde fayda sağlayabileceğini söylüyor. "Hepimizin alıştığı oldukça büyük karbonhidrat kaynakları (ekmekler, tatlılar, nişastalı sebzeler) biraz azaltılabilir" diyor. "Bu sadece diyabet riskini azaltmakla kalmaz, aynı zamanda kilo vermeye de yardımcı olabilir."

Sağlıkla, huzurla kalın.

Kaynaklar:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35579171/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32690918/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30371047/