Prostat kanseri genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar. Yaş ilerledikçe prostat kanseri riski artar ve genellikle 50 yaşından sonra daha sık görülür. Özellikle 65 yaş ve üzeri erkeklerde sıklığı önemli ölçüde artar. Prostat kanseri, erkeklerde sık görülen ancak erken teşhis edildiğinde başarıyla tedavi edilebilen bir tür kanserdir. Prostat, idrar yolunun hemen altında bulunan ve meninin bir parçası olan bir bezdir. Bu yazıda, prostat kanserinin belirtileri, teşhisi ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi vereceğiz.
Prostat kanserinin erken belirtileri genellikle sınırlıdır ve diğer prostat problemleri ile benzerlik gösterebilir. Bunlar arasında sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma, idrar akışının zayıflaması, kanlı idrar veya meni bulunabilir. Ancak, bu belirtiler prostat kanseri dışında birçok benign durumda da görülebilir, bu yüzden tanı kesinlikle doktor gözetiminde yapılmalıdır.
Prostat kanseri teşhisi genellikle rutin kontrol sırasında yapılan kan testleri (PSA testi) ve rektal muayene ile başlar. Eğer bu testlerde anormallikler saptanırsa, doktor genellikle biyopsi yapılmasını önerir. Biyopsi sonucunda prostat kanseri tanısı konur ve kanserin evresini belirlemek için ileri görüntüleme testleri (MRI, PET-CT gibi) gerekebilir.
Prostat kanseri tedavisi kanserin evresine, yayılımına, hastanın genel sağlık durumuna ve yaşam tarzına bağlı olarak değişir. Temel tedavi seçenekleri şunlardır:
Gözlem (Aktif Gözetim): Bazı düşük riskli prostat kanseri vakalarında, kanser yavaş ilerlediği için tedaviye gerek olmayabilir. Doktor, hastanın durumunu düzenli olarak izleyebilir.
Cerrahi (Radikal Prostatektomi): Prostat bezinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bu yöntem genellikle kanser sınırlı ise ve hastanın sağlığı genel olarak iyi ise tercih edilir.
Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücreleri öldürülür. Dış radyoterapi ve iç radyoterapi (brakiterapi) olmak üzere iki tür radyoterapi vardır.
Hormon Tedavisi: Prostat kanseri hücrelerinin büyümesini engellemek için hormon seviyelerini düşüren ilaçlar veya cerrahi tedavi kullanılır.
Kemoterapi ve Hedefe Yönelik Tedaviler: İleri evre prostat kanserinde, kanser hücrelerini doğrudan hedefleyen ilaçlar veya tedavi yöntemleri kullanılabilir.
Her hasta farklı olduğu için tedavi planı her zaman bireyselleştirilir. Tedavi seçeneklerini ve riskleri doktorunuzla detaylı olarak tartışmak önemlidir.
P. rostat kanseri riskini azaltmak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek (özellikle sebze ve meyve ağırlıklı bir diyet), ideal kiloyu korumak ve sigara içmemek riski azaltabilir. Ayrıca düzenli doktor kontrolleri de erken teşhis için hayati önem taşır.
Prostat kanseri taraması genellikle erken evrede yakalanabilmesi için düzenli olarak yapılan belirli testlerle yapılır. En yaygın kullanılan tarama yöntemleri şunlardır:
PSA Testi (Prostat Spesifik Antijen Testi): PSA kan testi, prostat bezinden salgılanan bir protein olan PSA düzeyini ölçer. Yüksek PSA düzeyleri prostat kanseri veya diğer prostat problemleri (örneğin, prostat büyümesi) işaret edebilir. PSA testi genellikle dijital rektal muayene ile birlikte yapılır.
Rektal Muayene (RM): Doktor, eldiven giyerek parmağını rektuma sokar ve prostatın boyutunu, şeklini ve kıvamını hisseder. DRM, prostat kanseri veya diğer anormallikleri belirlemeye yardımcı olabilir.
Gelişmiş Görüntüleme Yöntemleri: Bazı durumlarda, PSA düzeyi veya dijital rektal muayene sonuçları anormal olduğunda, doktor ileri görüntüleme teknikleri kullanabilir. Bunlar arasında manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bazı durumlarda pozitron emisyon tomografisi (PET) bulunabilir.
Prostat kanseri taraması için en uygun zaman ve sıklık, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve kişisel risk faktörlerine bağlı olarak doktor tarafından belirlenir. Genellikle, 50 yaşından itibaren düzenli tarama önerilir, ancak ailede prostat kanseri öyküsü varsa veya hastanın diğer risk faktörleri varsa daha erken yaşlarda başlanabilir.
Dr.Cons düzenli ürolojik kontrollerle prostat kanserine yönelik taramayı şiddetle önerir.
Kaynaklar:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36080493/
Sağlığınızı, rahatlığınızı ve zamanınızı önemsiyoruz.
Seçkin tıp uzmanlarından (Tıp doktorları, cerrahlar ve akademisyenler) oluşan komitemiz sağlık durumunuzu görüşüp değerlendirerek size görüş sunarak en doğru tanı ve uygun tedavi için sizi yönlendirir.