Grip Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Grip, hızlıca bulaşabilen bir viral solunum yolu enfeksiyonudur. Hafif vakalar destekleyici bakımla geçirilse de, semptomların erken döneminde (48 saatten önce) antiviral tedavi; özellikle risk faktörüne sahip kişilerde ciddi hastalık ve hastaneye yatış riskini azaltabilir. Aşılama ve kişisel hijyen, korunmada başlıca stratejilerdir.
Grip, influenza A ve B virüsleri tarafından oluşturulan solunum yolu enfeksiyonudur. Ancak halk arasında “grip” terimi, genellikle her türlü nezle, soğuk algınlığı ya da viral üst solunum yolu enfeksiyonunu tanımlamak için de kullanılır. Bu nedenle şu ayrım önemlidir:
• Gerçek Grip; Influenza A ve B virüsleri ile oluşan, ani ateş, yaygın kas ağrısı, bitkinlik, ciddi sistemik semptomlarla seyreden bir hastalık olup, tedavi gerektirecek şiddette seyredebilen bir hastalıktır.
• Grip benzeri diğer viral üst solunum yolları ise rinovirüs, koronavirüs ailesi, respratuar sinsityal virüs gibi çeşitli etkenlerle oluşan, burun akıntısı, hapşırık, hafif ateş, baş ağrısı ile seyreden ve genellikle destekleyici tedavinin yeterli olduğu daha hafif enfeksiyonları kapsar.
Grip belirtileri arasında ani başlangıçlı ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas- eklem ağrıları, baş dönmesi ve yorgunluk bulunur. Genellikle kendiliğinden iyileşse de, 65 yaş üstü, küçük çocuklar, hamileler veya kronik rahatsızlığı olanlar için ciddi komplikasyon riski vardır .
Bulaşma ve Enfeksiyon Süreci Nasıldır?
Virüs, öksürük, hapşırma ve kontamine yüzeylerle temas yoluyla bulaşır. Belirti başlamadan önce 1 gün, semptom olduktan sonra 5–7 gün bulaştırıcı olabilir. Ancak küçük çocuklarda veya bağışıklık yetmezliği olanlarda bu sürenin daha uzun olabileceği vurgulanır .
Tedavi Yaklaşımı
A) Destekleyici Bakım
Hafif grip vakalarında önerilen yaklaşım şunlardır:
• Dinlenme
• Bol sıvı tüketimi
• Ateş/ ağrı için parasetamol veya ibuprofen kullanımı
• Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılması .
B) Antiviral Tedavi
Bilimsel kaynaklar antiviral tedaviyi şu şekilde sınıflar;
• Erken başlanan (<48 saat) antiviral tedavi, özellikle riskli bireylerde önerilir.
• Oseltamivir, zanamivir veya peramivir, çoğu erişkine 5 gün uygulanır.
• Baloxavir tek doz oral tedavi olarak onaylıdır ve semptom süresini 1 güne kadar azaltabilir; yüksek riskli hastalarda hastaneye yatışı da azaltabilir.
Antiviral Tedavi Ne Zaman Gerekir?
• Yüksek riskli gruplar: yaşlı, çocuk, kronik hastalığı olan, gebeler, immün yetmezliği olanlar .
• Hastaneye yatan veya şiddetli semptomlu bireyler .
• Ev içi temas durumlarında ileri yaşta veya riskli bireyler korunabilir .
Önleme Yöntemleri; Çok Önemli!
A) Yıllık grip aşısı, 6 ay ve üzeri herkese önerilir. Temel amacı hastalığı önlemek olmakla birlikte, hastalık gelişmesi durumunda komplikasyon ve hastaneye yatış oranlarını önemli ölçüde azaltır. İnaktif, canlı, rekombinant olmak üzere çeşitli aşılar mevcuttur. Özellikle aşı için yüksek öncelikli olarak belirlenen bireyler;
• 65 yaş üzeri
• Hamileler (her trimesterde güvenli)
• 6 ay–5 yaş arası çocuklar
• Kronik hastalığı olanlar (KOAH, diyabet, kalp hastalığı, immünsüpresyon)
• Sağlık çalışanları
• Bakımevi çalışanları ve sakinleri
B) Hijyen önlemleri: maske, el yıkama, kalabalıktan kaçınma da etkin korunma sağlar .
Aşı Ne Zaman Yapılmalı?
Aşılar her yıl sonbaharda (Eylül–Kasım) arasında yapılmalı. En geç grip sezonu başlamadan 2 hafta önce (çünkü antikor oluşumu ~14 gün sürer) uygulanmış olmalıdır.
Aşının Koruyuculuğu ve Etkinliği
• Aşı, her yıl en sık görülen virüs suşlarına göre güncellenir
• Etkinlik oranı %40–60 arasında değişebilir (suş eşleşmesine ve bireysel bağışıklığa bağlı olarak)
• Yaşlılarda bağışıklık yanıtı zayıf olabileceği için yüksek doz influenza aşıları önerilebilir (HD-IIV)
Kaynaklar;
1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39804622/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2835158/
3. https://www.idsociety.org/practice-guideline/influenza/
4. https://www.cdc.gov/flu/treatment/index.html
5. https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2827021
Sağlığınızı, rahatlığınızı ve zamanınızı önemsiyoruz.
Seçkin tıp uzmanlarından (Tıp doktorları, cerrahlar ve akademisyenler) oluşan komitemiz sağlık durumunuzu görüşüp değerlendirerek size görüş sunarak en doğru tanı ve uygun tedavi için sizi yönlendirir.
